Irma Campos Madrigal eta Jaime García Chávez, 2010

Chihuahako Hidalgo plazako instalazio artistiko hau feminizidioaren biktimak oroitzeko sortutako memoriala da. 2001ean, “martxoak 8” talde feministak sortu zuen. Gaur egun, justizia eskatzen duten manifestazioen erreferentzia-puntua da. Jatorrizko gurutzeari beste batzuk gehitu zaizkio, aldi berean, indarkeria-kasu desberdinak ilustratuz.

Lehen gurutzea suntsitu bazen ere, jatorrizkoa baino handiagoa zen bigarren gurutze bat eraiki zen, hil diren emakumeak oroitzeko. Gurutzeko iltze bakoitzak eraildako emakume bat irudikatzen du, eta haren izena jartzen da biktima identifikatu den kasuetan. Gurutzean, gainera, hainbat obra jarri dira: Picassoren Gernikaren zati bat, non ama bat negarrez ikusten den bere alaba edo semea galtzeagatik; Luis Buñuelen “Ahaztuak”en fotograma bat, Francisco Toledoren “Oihua” olioa, egia irudikatzen duena, zigorgabetasunaren aurrean isilik ez geratzea, besteak beste.

Ekimen hau izen bera duen libururako abiapuntua izan zen. Bertan, gurutzea sortzeko prozesua eta Chihuahuako emakumeek indarkeria fisikoa jasateko bizi duten arrisku egoera deskribatzen dira.